Breuker dialect
Op 14 februari 1997 kreeg het Limburgs dialect van Den Haag de erkenning als “Streektaal” en sindsdien zien we ’n opleving van ons dialect, ook in Hoensbroek.
We hadden al een troubadour, die de taal van onze ouders in heel Limburg zingt. Van Eijsden tot de Mookerheide weten de mensen nu, dat ze van het “laeve motte genete zoelang es ze kinne” en van ’n paar Hoensbroekse schrijvers vind je op dit ogenblik in de literatuurboeken ook weer stukjes in ons eigen Hoensbroeks dialect.
Ook het CCH (Comité Carnavalsviering Hoensbroek) heeft er voor gezorgd, dat op de elfde van de elfde ’n paar honderd man in ons kasteel Hoensbroeks dialect zingen. Maar dat dialect van ons is jammer genoeg aan het vernederlandsen, we weten het allemaal. Want wie zegt nog een “pieëpel” of een “biejmieëske vlege” en wie zegt nog een “aomzeik of een “sjmoutwurmke kroepe”? En U hebt toch zeker ook een “kikker i de viever zitte” of is ’t toch een “kwakkert i d’r pool”! De echte oude woorden die kleur geven aan ons Hoensbroeks dialect, wie kent ze nog? Alleen de oude Hoensbroekenaren kennen en gebruiken ze nog, de tussengeneratie kent ze nog wel maar gebruikt ze niet meer en de jongste onder ons gebruiken ze niet meer omdat ze ze helemaal niet meer kennen. Als wij daar niks aan doen, dan zijn vele mooie woorden voor eens en altijd weg. En daarom ligt dit boekje voor u; ’t is geen woordenboek, woorden als “sjoon, potloeëd, sjtool” en vele andere woorden die door iedereen nog gebruikt worden zult u niet vinden. Alleen de woorden die niet meer of bijna niet meer bekend zijn, hebben we bij elkaar gezocht en op alfabet gezet. Ook vindt u nog enkele spreekwoorden waarom u zeker nog wel eens zult moeten glimlachen. We hebben er nog over geprakkiseerd om ook grammaticaregels aan te reiken maar besloten dit achterwege te laten, omdat wij aan gebruik van deze woorden meer waarde hechten dan op de manier waarop het geschreven wordt. Want door het gebruik kunnen we er allemaal aan meewerken om in ieder geval ’n klein stukje erfgoed van onze ouders in stand te houden.
Veel plezier!
Math Mertens
Woordenboek dialect
Hoensbroeks Dialect in duizend woorden
Nederlands – Hoensbroeks
Hoenbroeks – Nederlands
| A | |
| aaien | käöre |
| aalmoes | gaodsalder |
| aanmaakhout | vunkelhaot |
| aanstellerij | keskenade |
| aardbei | orbel |
| abrikozen | appelkauwe |
| achterwerk | baom |
| afbeulen | kwaele |
| afgunstig | sjloes |
| afmatten | aafmorkse |
| afranselen | kammezaole |
| afstapje | sjprunk |
| afwassen | sjpeule |
| agent | sjendèrm |
| aks | haaksj |
| allegaartje | miesjmasj |
| alles | allederduivel |
| altijd | alleselaeve,ummer |
| angst | floep, sjtrank |
| angstig | benkelich |
| anjelier | groffiaot |
| appel (gestoofde~) | krollemol |
| armoedig | ermieësig |
| assen | aomere |
| azijn | essig |
| B | |
| baar | sjaoëf |
| baby | wich |
| baden | bieë |
| bagage | gepèk |
| bak | kiebel |
| bakhuis | bakkes |
| baksteen | brik |
| balkenbrij | poetes |
| barsten | platse |
| baten | notse |
| bedriegen | kloeëte |
| bedrog | foesj |
| been | knaoëk |
| begaan | gewaere |
| begoochelen | bekoeëkele |
| begraafplaats | kirkef |
| behang | tepieët |
| behangen | tapesére |
| behoorlijk | ansjtendig |
| beker | gruul |
| bekijken | besjnautse |
| bekoren | reitse |
| beleren | deksele |
| beperken | besjrenke |
| berging | sjob |
| bericht | besjeid |
| beroerte | begaoving |
| beschadigen | sjangelere, verrinnewére |
| besef | bezeij |
| beslissing | naodgare |
| bevuild | besjmoedeld |
| bevuilen | beklaene, verzauwe |
| bezemen | kaere |
| bieden | beje |
| bierpap | beersjlem |
| bieten | kroeëte |
| biggen | bagke |
| bijdehand | vuuërsjneppig |
| bijenkorf | biejekaar |
| bijl | hieëp |
| bijna | bauw, bekans |
| bil | bats |
| blaag | poet |
| blaffen | biele, bletsje |
| bleek | blas |
| blij | vroeë |
| bliksem | blits |
| bloedblaar | pitsjblaor |
| blootsvoets | berves |
| bochel | poekel |
| boeiboord | vieësjbraeëd |
| boekvink | bookvink |
| boel | trob |
| boeren | röpsje |
| boerenwormkruid | reindesjknüp |
| bokking | bökkem |
| bonestaken | riezer |
| boodschappen | WAAR |
| boos | kaoëd |
| borrel | dröpke |
| borstelen | busjtele |
| bos | wösj |
| bosbes | wolber |
| boterbloem | haneklauw |
| boterham | sjmauer |
| bouillon | breuj |
| bouwpuin | brikkesjrot |
| bouwval | brak |
| bovenlicht | uëverleeeh |
| braambessen | braomele |
| braamstruik | brieëm |
| brandnetel | nieëtel |
| breien | sjtrikke |
| brem | ginster |
| bretels | helpe |
| broeden | breuje |
| brok | knaoë |
| brutaal | astrant, vrech |
| buffet | tieëk |
| bui | sjoel |
| buidel | pungel |
| bunzing | vuur |
| buurman | naober |
| C | |
| chicaneren | moetse |
| claxon | toet |
| D | |
| dakgoot | kaanjel |
| damestas | kalebas |
| dansvloer | sjwiek |
| das | sjlieps |
| deugniet | aos |
| deuk | blötsj |
| diarree | aafveur |
| dief | sjapevaeger |
| doel | swek |
| doen | helle |
| doetje | kwiezel |
| donder | hoemel |
| doorgang | sjtieëgel |
| doorkletsen | barebinge |
| dorpel | dörpel |
| dorsen | daesje |
| dorsvloer | din |
| douanier | kemies |
| dovenetel | daofnieëtel |
| draad | vaam |
| draaien | winsjele |
| draaihek | wirvel |
| draaitol | vraatsjelaer |
| dragen | pungele |
| dreumes | krauwel |
| dreumes | kroekesjtok |
| drinkbus | blieëk |
| drinken | niene |
| drinken | pitsje |
| dronk | toesj |
| droogfruit | äöf |
| druipen | ziepe |
| duif (grijze~) | sjek |
| duivenhok | toefes |
| duizelig | vertuzeld |
| duizendblad | hazegerf |
| duizendschoon | junkerkes |
| durfal | draufgenger |
| duwen | paesje |
| dwarsligger | waesjdriever |
| E | |
| echter | aevel |
| eekhoorn | eikètske |
| eelt | kwaerte |
| eender | allelae |
| eetbord | telder |
| egel | sjtachelverke |
| ekster | aester |
| ellende | ieëleng |
| emmer | tob |
| emotioneel | leihertig |
| enig | ensig |
| erfenis | erfsjap |
| es | esj |
| etensresten | orte |
| F | |
| flauwekul | kwatsj |
| fluisteren | piesjewiete |
| fluitenkruid | willekervel |
| fluweel | veloer |
| foppen | betoepe, kulle |
| fotograferen | knipse |
| frunniken | foemele |
| fuiven | bonzjoere |
| G | |
| gaai | mèrkef |
| gammel | lingelaam |
| ganzebloem | alverdrief |
| gappen | sjtrietse |
| garenklos | nieërölke |
| gat | laoëk |
| gedoe | gedeuns |
| gedonder | allegaasje |
| gedragen | benumme, zich opveure |
| geelgors | gaelguutsj |
| gelukkig | gesjeid |
| gemakkelijk | einfach |
| genezen | hael |
| gepeupel | gezòks, krauw |
| geprikkeld | nuëtelig, garetig |
| gereedschap | gesjier |
| gerst | gaesj |
| gespuis | crapuul |
| gewoonte | gewènde |
| gewricht | gelènk |
| gezellig | gemuutlig |
| gezelschap | kompenie |
| gierigaard | pfenningfötser |
| gieter | sjpräöt |
| gif | grel |
| gilet | kammezaol |
| gillen | kwieke |
| gist | höffe |
| glijden | roetsje |
| glimworm | vuurvleeg |
| goedgeefs | rief |
| goedkoop | billig |
| goedzak | subbedeüs, löbbes |
| goot | göt, rin |
| gootsteen | pompesjtae |
| goudvink | bloodvink |
| grapjas | sjaoter |
| grashalm | sjmeel |
| grasmus | brieëmetaatsj |
| graszeis | zaesel |
| grendel | sjouw |
| grenzen | hareine |
| greppel | graaf |
| grijnzen | grielache |
| grijpvogel | sjtoeëtvoeëgel |
| groenling | greunvink |
| groentetuin | koeëlef |
| groeten | komplemènte |
| grond | drek |
| groots | weus |
| gulp | rötsj |
| guur | loesj |
| H | |
| haagwinde | pispötje |
| haaibaai | sjnebbel |
| haasten | persere |
| haken | haekele |
| hakketakken | sjtichele |
| halsoverkop | höluëvertröl |
| ham | sjink |
| hamster | kaorewaof |
| handschoenen | häösje |
| handveger | kwispel |
| handvol | hamfel |
| handzaag | foeksjwans |
| hangslot | kloester |
| hansworst | hampeleman |
| hardlopen | sjneure |
| harken | raeke |
| heerboer | haofe |
| hees | gaasj |
| hek | braer, zauwer |
| helemaal | ram |
| helft | haofsjeit |
| hemd | humme |
| hen (jonge) | pöl |
| hengsel | gehing |
| herder | sjieëper |
| herfstgras | grooment |
| herik | zemp |
| herkauwen | nirgele |
| herrie | bend, redauw |
| herrieschoppen | remtempe |
| hersens | harre |
| heten | heisje |
| hetzelfde | egaal |
| hevig | grellig |
| hitte | hets |
| hoed (hoge) | sielinder |
| hoeden | huije |
| hoedrand | läöf |
| hoepel | raep |
| hongerig | haol |
| hoofd | knötsj |
| hoogachten | sjetse |
| hoogmis | hoeëmes |
| hoogmoed | hoeëvaard |
| hooi | huij |
| hoop | hervel |
| hop (plant) | hoeperank |
| hop (vogel) | hoep |
| horens | häöre |
| horloge | oer |
| hossen | buijere |
| houtje | höltje |
| houweel | bigkel |
| huilebalk | grieniezer |
| huilen | bäöke |
| huilen | griene |
| huis (vervallen~) | boet |
| huishoudster | hoeshèllisje |
| huiswaarts | heivesj |
| I | |
| iets | get |
| ijsglijden | ketje |
| ijveren | zich plaoge |
| infarct | besjlaag |
| informeren | naohuëre, zich omhuëre |
| inlussen | vaeme |
| inrijgen | isjneure |
| inspannen | sjinne, gemorks |
| J | |
| jaloers | sjloes |
| janken | joenke |
| juist | richtig |
| juk | haam |
| juk (voor emmer) | pöthaam |
| K | |
| kabaal | bend |
| kabouter | auvermenke |
| kalkoen | sjroet |
| kalm | häösj |
| kamer | gemaak |
| kapmes | brieëmesjnieër |
| kardinaalsmuts | papemötsj |
| kastelein | wieërt |
| katapult | flietsj |
| kauwen | knauwele, kuje |
| kauwtabak | sjiek |
| kauwtje | däölke |
| kers | kieësj |
| kibbelen | knebbele |
| kies | baktand |
| kieskeurig | fiemelig |
| kikker | kwakkert |
| kikkervisje | koelkop |
| kippen | hinne |
| kippenhok | hinnes |
| klaar | vaerdig |
| klager | kuumsjottel |
| klap | watsj |
| klappen | klatsje |
| klaproos | kollebloom |
| klauteren | gratsjele |
| klaver | klieë |
| kleding | kleijaasj |
| kleermaker | sjniejder |
| kleiknikkers | huve |
| kleren | klammotte |
| kletsen | moele |
| kletsmajoor | sjledder |
| kletsnat | mesnaat |
| kletswijf | moelejan |
| kleuter | bòksebaom |
| kleven | klènjere |
| klinken | sjalle |
| klokhuis | kietsj |
| kloppen | boetse |
| klungelaar | hoddelaer |
| klungelen | haspele, hoddele, sjoestere, tapere |
| klungelwerk | piezelwerk |
| knallen | pave |
| kneden | knaeë |
| knettergek | rammenassegek |
| kneu | heivink |
| kneuzen | kwetsje |
| kniesoren | rauwele |
| knikker | marbel |
| knoeien | broddele, knoeëtsje |
| knollen | reube |
| knudde | peume |
| knuffelen | knoevele |
| knuppel | prengel |
| koekje | pletske |
| kolengruis | gris |
| kolenslik | sjlam |
| kommen | patieële |
| kooi | kauw |
| kool (witte~) | kappes |
| koolmeesje | biejmieëske |
| koopje | sjnepke |
| kopen | gelle |
| kopjeduikelen | kaotselebaotsj |
| kopkussen | huipel |
| koppig | waesj |
| korenzeis | zich |
| korst | koeësj |
| kostuum | mantoer |
| kousen | haoze |
| kousenband | bingel |
| kousenvoeten (op~) | baasj |
| kozijn | gesjpan |
| kraakbeen | knoeësj |
| kraanvogel | kroenekraan |
| krabben | dabbe |
| krabben | kratse |
| krakeling | britsel |
| kramsvogel | krammes |
| krant | gezèt |
| kreng | priej |
| kreunen | kume |
| kruidnagels | groffesnaegel |
| kruisbessen | kroeësjele |
| kruiwagen | sjoepkar |
| kruiwagen (open~) | sjörrigskar |
| kuieren | toervele, trampele |
| kuif | sjtroef |
| kuip | buut |
| kuip | tien |
| kunstenmaker | sjpregietsemaeker |
| kusje | muulke |
| kwajongen | sjnuiter, sjtrabant |
| kwajongensstreken | sjtrapatse |
| kwark | fläötekieës |
| kwartier | vieëdeloeëre |
| kwast | flabbes |
| L | |
| la | sjaoët |
| la(de) | sjaap |
| laarzen | sjtieëvele |
| lafaard | lapsjwans, votloak |
| leemballen | klute |
| lelie | lillieje |
| lelijk | sjrauw |
| lendenen | linge |
| lessenaar | pepieter |
| leuning | gelènder, laen |
| leuteren | wauwele |
| leverkruid | hoemelskroed |
| lijnzaad | leezaot |
| linnengoed | lievend |
| linzenvlaai | toert |
| lis | losj |
| lol | joeks |
| lont | week |
| loon | kezèm |
| lozen | luëze |
| lucifer | sjwaegel |
| lui | voel |
| luiden | trompe |
| luiere | voelèntsere |
| luiken | sjlaeg |
| lukken | floepe |
| M | |
| maagzuur | zoerbrenne |
| madeliefje | weijebiumke |
| mand | mangel |
| margriet | sintjansbloom |
| masker | mommegezich |
| medicijn | millesien |
| meerkoet | bleshoon |
| meesmuilen | grieëmele |
| meidoornhaag | däörehek |
| mekkeren | mieëke |
| melkbus | täöt |
| mengen | miesje |
| meppen | versoppe |
| merel | maelder |
| middagslaap | unger |
| mier | aomzeik |
| mijn | koel |
| mijnwerker | käölder |
| mijt | miet |
| minnetjes | vazel |
| misbaksel | sjarminkel |
| misdadigers | sjelme |
| miskraam | misval |
| misleiden | vernäöke, kulle |
| mispunt | ekel |
| missen | verpasse |
| misser | faelder |
| mistig | dampetig |
| modder | pratsj |
| moe | meug, poem |
| moed | kemau, koeraasj |
| moederziel | moorzieëlig |
| moeite | ambras |
| moeras | brook |
| moerasgebied | baemde |
| molenaar | muuëlder |
| molshoop | mouthuëvel |
| mond | moel |
| mop | wiets |
| mopperen | knoeëtere |
| motregen | zauwele |
| motregenen | siebele |
| N | |
| naaien | nieë |
| nachtbraker | bragkelaer |
| namiddag | naodenoon |
| nauwelijks | belump, koalik, noeëtref |
| neerslachtigheid | mismood |
| nek | geniek |
| netjes | ordentelik |
| nietsnut | lauwman |
| nijptang | pitsjtang |
| nokpan | vieësj |
| non | begien |
| nootmuskaat | besjaot |
| O | |
| O.L.Heersbeestje | sjmoutwurmke |
| ogenblik | amelank |
| olielamp | luch |
| omkopen | besjtaeke |
| omslagdoek | plak |
| onbehouwen | ongebierd |
| onbeschaafd | ongehoebeld |
| onderhemd | uëverlief |
| onding | kloemel |
| oneven | omp |
| ongedierte | ongesiever |
| onkruid | kwieëk |
| onzin | bräözel |
| oogvuil | pupsj |
| oorlog | kreeg |
| opbergen | berme |
| opgelaten | gepaesjkutteld |
| ophef | beheij |
| ophitsen | opsjwense |
| ophogen | huëge |
| opjutten | sjtieve |
| oplawaai | vläög |
| oppoken | raochele |
| opschepper | beheijkrieëmer |
| opschepper | sjtens |
| opstandig | obsjtendig |
| opzeggen (van baan) | kundige |
| oudwijf | taats |
| overall | keel |
| overdwars | kwaer |
| overleggen | baome |
| overmoed | waalmood |
| overvloedig | häöfig |
| P | |
| paard | baj |
| paardebloem | zoermilk |
| paardezuring | paesjserèi |
| pad | kroddel |
| pantoffel | sjloeb |
| parelhoen | pint |
| patrijs | veldhin |
| pech | sjaeëd |
| peetoom | paeter |
| peettante | paat |
| pepermunt | menta |
| perzik | pieëtsj |
| perzikkruid | reutsj |
| pet | patsj |
| peuk | sjtoemel |
| peul | läöt |
| pijn | wieë |
| pijp | reur |
| pingelaar | sjachelaer |
| pit | kaer |
| plagen | joedasse, temptere |
| plank | braeëd |
| plens | sjträöp |
| ploeteren | sjravele |
| pluim | floes |
| pluim | poes |
| pochen | sjtute, pproetsje |
| podium | buun |
| poetsbakken | küffe |
| pook | raekeliezer |
| poortje | vaeke |
| populier | kanadas |
| postbode | brevedraeger |
| pot | döppe |
| pot (Keulse) | baar |
| praten | kalle |
| praten | parleie |
| praten (onzinnig~) | bazele |
| precies | genau, krek |
| prei | laok |
| prentje | sjildje |
| pret | sjpas |
| priem | zül |
| prikkeldraad | tankeldraod |
| proeven | kaoëre |
| pruilen | mieëtsje |
| prul | hoddel |
| prutsen | fiezebrieëme, fisternölle |
| prutser | kloemelaer |
| puin | sjrot |
| pukkel | broebel |
| putter | distelvink |
| R | |
| rare | sjäöves |
| razend | raozetig |
| reageren | boesjére, gebiere |
| rechtvaardigen (zich~) | mentenére |
| regenworm | piering |
| reine claude | ringelaote |
| rekken | lèmmele |
| riek | gaffel |
| rijgen | traochele |
| rijp | roevros |
| rillen | sjoevere, razele |
| rimpelen | fruntsjele |
| roddelen | durchsjträöpe |
| rode bessen | miemele |
| roestig | beròs |
| roffel | roebel |
| rommelen (in marge) | sjoemele |
| roodstaart | wientepke |
| roodstaart (zwarte~) | sjouwevaegerke |
| rook | sjwaam |
| rotten | voele |
| rug | poekel |
| ruggenwervel | röksjtrank |
| ruien | moete, ruzele |
| ruilen | toesje |
| ruisen | roesje |
| rukken | roepe |
| rust | rouw |
| rusten | poeëze |
| ruziën | ensjele |
| S | |
| sacramentsprocessie | bronk |
| sacristie | gerfkamer |
| schaafwond | zeek |
| schaamte | sjaemte |
| schaduw | sjieëm |
| schaften | boetere |
| scharnier | tuuëlder |
| scheenbeschermers | kamasje |
| scheermes | sjaasj |
| scheidslijn | sjaed |
| schelden | takke |
| scherpen | hare |
| scheur | rieët |
| schoenmaker | sjoester |
| schoensmeer | wieks |
| schok | sjtoek |
| schommel | sjokkel |
| schoppen | sjtampe |
| schort | sjolk |
| schram | krats |
| schrapen | sjrabbe |
| schreeuwen | kaeke |
| schreeuwlelijk | kallaasj |
| schrikken | zich verviere |
| schroeien | sjnirke |
| schuin | sjraeg |
| schuld | sjaot |
| schuren | sjoere |
| schuw | sjoew |
| schuwen | sjuje |
| sedert | saer |
| sinds | saer |
| sintels | kreije |
| sissen | kiesje |
| sjiek | klook |
| sjofel | sjebbig |
| sjouwen | sjörge |
| slaan | bäöme, piezele,pruëgele |
| slappeling | sjiapsjwans |
| slee | sjlei |
| sleedoorn | sjrieëkieëkel |
| sleutelbloem | kirkesjlutel |
| slim | geviefd, loeës, sjlauw |
| slipjas | frak |
| sloddervos | haofgehange |
| sloffen | toefele |
| slok | kloetsj |
| slokop | keus |
| sloop | kössetieëk |
| slordig | naolieësig, ongeregeerd |
| slungel | läöris |
| slurpen | lepsje |
| smakken | sjmetsje |
| smeerpoes | ammie |
| smerig | drekkig |
| snakken | gechte |
| snel | zieër |
| snipperen | katsjele |
| snoepen | sjloeke |
| snoepje | babbelaer, bebbelke |
| snor | sjnuits |
| snot | koet |
| snotneus | koetenellis |
| snuffelen | moeze |
| snuiten | sjnoeve |
| solderen | luë |
| spaanhout | sjpieën |
| specie | sjpies |
| speeksel | leiwater |
| speen | loetsj |
| spieden | sjpikkelére |
| spijker | nagel |
| spinnewiel | sjpool |
| spitskool | sjepèng |
| spitten | böttele |
| spook | gesjpèns |
| sport (van ladder) | sjpraot |
| spot | sjamp |
| spraakzaam | gesjprieëkelik |
| sprokkelen | zuëmere |
| staafijzer | sjtikker |
| staak | gaerd |
| staart | sjwans |
| steeg | gats |
| stek | sjproet |
| sterappel | binneruuëtje |
| sterk | sjtrang |
| stier | duur |
| stof | möl |
| stok | kül |
| stoken | sjtuëke |
| stoken (vuurtje~) | vunkele |
| stommerik | hornoks |
| stoomwals | röls |
| stoot | sjtoef |
| streek | gaegend |
| streken | sjpregietse |
| strepen | sjräöm |
| strik | sjtröp |
| stro (gehakt~) | heksel |
| stronk | sjtorkel |
| stroop | zaem |
| stropen | sjträöpe |
| struikelen | harinkele |
| stuipen | sjtupe |
| stuiver | knepke |
| stukadoren | plieëstere |
| stumpert | kophaot |
| stutten | sjtiepe |
| sufferd | deus |
| sukkel | häör, häörepaerd |
| surrogaat | moekefoek |
| T | |
| taai | tieëg, vrieë |
| tafel | dösj |
| tafelpoot | sjtumpel |
| takkenbossen | sjanse |
| tandeloos | sjaasmoel |
| tarwe | tèrf |
| teer | tar |
| tegenwoordig | allewiele |
| tekenen | maole |
| temmen | bendige |
| tenger | septiel |
| terriër | fök |
| tewerkstellen | besjeftige |
| thuis | haem |
| tik | hiep, sjwieps |
| til | sjlaag |
| tintelen | zungele |
| toegeeflijk | sjuëtig |
| toilet | huuske |
| tol | koekerèl |
| toneel | buun |
| tortelduif | lachdoef |
| tot ziens | adieë |
| touw | sjnoor, zael |
| trapruimte | sjpin |
| treefje | uurtje |
| treuzelaar | zökkezeumer |
| treuzelen | bräözele |
| treuzelen | zuijele |
| troep | sjiepsjap |
| trompet | träöt |
| trots | gruutsj |
| tuin | gaard |
| tuinboon | wölleboeën |
| tuit | täötel |
| tulband (van gebak) | redong |
| twijg | wietske |
| twisten | sjtrieje |
| U | |
| uier | daem |
| uiteinde | tump |
| uitgebloeid | versjlakt |
| uitgeput | meroeëde |
| uitrafelen | oetruffele |
| uitsloven | waove |
| uitslover | wuler |
| uitstulping | kwabbel |
| ukkepuk | kräötsj |
| unster | punger |
| uur | sjtond |
| V | |
| vaak | dek |
| vaatdoek | sjottelsplak |
| val | sjuiter |
| valsspelen | foetele |
| vandaag | huuj |
| vangen | sjnappe |
| vangen | prikke |
| varken | küsj |
| vechten | klöppe |
| vegen | wusje |
| veiligheidsspeld | sjpang |
| veld | gewan |
| veldboeket | kroetwösj |
| veldwachter | baoë |
| vensterdorpel | latei |
| vent | kaeël |
| verband | wingel |
| verbazen | sjtaune |
| verdomd | sakkerloot |
| verduidelijken | verduutsje |
| verduren | verknauze |
| verdwenen | ewèg |
| vergalopperen | vergrabbele |
| vergiet | ziej |
| vergissen | zich verdoeë |
| verkillen | kelle |
| verkouden | versjnoept |
| verkroppen | verdauwe |
| verkwisten | verklietsje |
| verkwistend | sjangig |
| verlegen | blüë |
| vermanen | kristeliere |
| verschoten | voes |
| verstoppen | versjtaeke |
| verstoppertje spelen | koekverberge |
| verven | pienzele |
| verwaarlozen | vernaolieësige |
| verzwakken | versjtoeke |
| vestje | waemeske |
| veter | sjoonsreem |
| vies | nöt |
| viezerik | onnöt |
| viezigheid | poetik |
| vijver | wieër,pool |
| vingers | fikke |
| vlag | vaan |
| vleermuis | plaarmoes |
| vlegel | duvelsbender, sjinaos |
| vleier | fieloer |
| vlek | braatsj |
| vlier | huuldertuulder |
| vlinder | pieëpeL |
| vlinderdasje | nondejuuke |
| vloerkleed | teppich |
| vod | loemel |
| voddenman | loemelekrieëmer |
| vogelmuur | mieër |
| voor de schijn | kwansies |
| voorbarig | vuuërwietsig |
| voorlopig | egaons |
| voorschot | vuuërsjoes |
| voorschrijven | verordenére |
| voortdurend | sjtendig |
| vork | versjèt |
| vroedvrouw | wieësvrouw |
| vroegmis | vreumes |
| vrolijk | loestig |
| vrouw | vrommesj |
| vrouw (spichtige~) | sjrapnèl |
| vrucht (van lis) | duvelsklöppel |
| W | |
| waaien | winje |
| waarderen | ekstemére |
| wagen | genèke |
| wals | wèl |
| wanbetaler | kuntje |
| wandelen | vertraeë zich |
| wang | bakke |
| wankel | wagkelig |
| wasknijper | klam |
| waspers | wringel |
| waterhoen | waterhin |
| waterketel | moor |
| waterpomptang | pompetang |
| web | sjpinnegewaef |
| weduwe | witvrauw |
| weegbree | breewaeg |
| weeklagen | jieëmere |
| weelderig | gelpsj |
| weglopen | sjtiefte |
| werken | labeure |
| werkster | maat |
| werpspel (met centen) | lietsje |
| wieden | kroewe |
| wielewaal | gaodmaelder |
| wilg | wiej |
| wilgenbloei | miemekètje |
| wimper | plump |
| windvlaag | bies |
| winkel | gesjèf |
| wipneus | toepnaas |
| witbrood | wek |
| woelen | rölse |
| woelmuis | molmoes |
| woerd | waenjerik |
| wondkorst | raof |
| wortel | moer |
| wrat | vrattel |
| wroeten | vreutele |
| Z | |
| zaaien | zieë |
| zachtjes | lies |
| zak | tuut |
| zakdoek | tesjeplak |
| zakken (voor examen) | flatsje |
| zaklantaarn | pitsjlamp |
| zakmes | kniep |
| zalf | zaof |
| zeepsop | luëter |
| zenden | sjikke |
| zeug | kreem |
| zeuren | lamentére |
| zeuren | miemele |
| zeurkous | lamaeker |
| ziek | krank |
| ziekelijk | krengkelich |
| ziekte | krengkde |
| zielenpoot | hutje |
| zoen | muulke |
| zonder | aone |
| zonderling | toepes |
| zuigen | loetsje, noekele |
| zuinig | neij |
| zuipen | zoepe |
| zuring | serèl |
| zuurkool | zoermoos |
| zwaaien | winke |
| zwalken | wagkele |
| zwaluw | sjwarbel |
| zweep | karwats, sjmik |
| zweepeinde | klatsjoeël |
| zwijn | zouw |
| zwoerd | sjwaas |
| A | |
| aafmorkse | afmatten |
| aafveur | diarree |
| adieë | tot ziens |
| aester | ekster |
| aevel | echter |
| allederduivel | alles |
| allegaasje | gedonder |
| allelae | eender |
| alleselaeve | altijd |
| allewiele | tegenwoordig |
| alverdrief | ganzebloem |
| ambras | moeite |
| amelank | ogenblik |
| ammie | smeerpoes |
| ansjtendig | behoorlijk |
| äöf | droogfruit |
| aomere | assen |
| aomzeik | mier |
| aone | zonder |
| aos | deugniet |
| appelkauwe | abrikozen |
| astrant | brutaal |
| auvermenke | kabouter |
| B | |
| baar | Keulse pot |
| baasj | op kousenvoeten |
| babbelaer | snoepje |
| baemde | moerasgebied |
| bagke | biggen |
| baj | paard |
| bakke | wang |
| bakkes | bakhuis |
| baktand | kies |
| baoë | veldwachter |
| bäöke | huilen |
| baom | achterwerk |
| baome | overleggen |
| bäöme | slaan |
| barebinge | doorkletsen |
| bats | bil |
| bauw | bijna |
| bazele | onzinnig praten |
| bebbelke | snoepje |
| beersjlem | bierpap |
| begaoving | beroerte |
| begien | non |
| beheij | ophef |
| beheijkrieëmer | opschepper |
| beje | bieden |
| bekans | bijna |
| beklaene | bevuilen |
| bekoeëkele | begoochelen |
| belump | nauwelijks |
| bend | herrie, kabaal |
| bendige | temmen |
| benkelich | angstig |
| benumme | gedragen |
| berme | opbergen |
| beròs | roestig |
| berves | blootsvoets |
| besjaot | nootmuskaat |
| besjeftige | tewerkstellen |
| besjeid | bericht |
| besjlaag | infarct |
| besjmoedeld | bevuild |
| besjnautse | bekijken |
| besjrenke | beperken |
| besjtaeke | omkopen |
| betoepe | foppen |
| bezeij | besef |
| bieë | baden |
| biejekaar | bijenkorf |
| biejmieëske | koolmeesje |
| biele | blaffen |
| bies | windvlaag |
| bigkel | houweel |
| billig | goedkoop |
| bingel | kousenband |
| binneruuëtje | sterappel |
| blas | bleek |
| bleshoon | meerkoet |
| bletsje | blaffen |
| blieëk | drinkbus |
| blits | bliksem |
| bloodvink | goudvink |
| blötsj | deuk |
| blüë | verlegen |
| boesjére | reageren |
| boet | vervallen huis |
| boetere | schaften |
| boetse | kloppen |
| bökkem | bokking |
| bòksebaom | kleuter |
| bonzjoere | fuiven |
| bookvink | boekvink |
| böttele | spitten |
| braatsj | vlek |
| braeëd | plank |
| braer | hek |
| bragkelaer | nachtbraker |
| brak | bouwval |
| braomele | braambessen |
| bräözel | onzin |
| bräözele | treuzelen |
| breewaeg | weegbree |
| breuj | bouillon |
| breuje | broeden |
| brevedraeger | postbode |
| brieëm | braamstruik |
| brieëmesjnieër | kapmes |
| brieëmetaatsj | grasmus |
| brik | baksteen |
| brikkesjrot | bouwpuin |
| britsel | krakeling |
| broddele | knoeien |
| broebel | pukkel |
| bronk | sacramentsprocessie |
| brook | moeras |
| buijere | hossen |
| busjtele | borstelen |
| buun | toneel, podium |
| buut | kuip |
| C | |
| crapuul | gespuis |
| D | |
| dabbe | krabben |
| daem | uier |
| daesje | dorsen |
| dampetig | mistig |
| daofnieëtel | dovenetel |
| däölke | kauwtje |
| däörehek | meidoornhaag |
| dek | vaak |
| deksele | beleren |
| deus | sufferd |
| din | dorsvloer |
| distelvink | putter |
| döppe | pot |
| dörpel | dorpel |
| dösj | tafel |
| draufgenger | durfal |
| drek | grond |
| drekkig | smerig |
| dröpke | borrel |
| durchsjträöpe | roddelen |
| duur | stier |
| duvelsbender | vlegel |
| duvelsklöppel | vrucht van lis |
| E | |
| egaal | hetzelfde |
| egaons | voorlopig |
| eikètske | eekhoorn |
| einfach | gemakkelijk |
| ekel | mispunt |
| ekstemére | waarderen |
| ensig | enig |
| ensjele | ruziën |
| erfsjap | erfenis |
| ermieësig | armoedig |
| esj | es |
| essig | azijn |
| ewèg | verdwenen |
| F | |
| faelder | misser |
| fieloer | vleier |
| fiemelig | kieskeurig |
| fiezebrieëme | prutsen |
| fikke | vingers |
| fisternölle | prutsen |
| flabbes | kwast |
| fläötekieës | kwark |
| flatsje | zakken (voor examen) |
| flietsj | katapult |
| floep | angst |
| floepe | lukken |
| floes | pluim |
| foeksjwans | handzaag |
| foemele | frunniken |
| foesj | bedrog |
| foetele | valsspelen |
| fök | terriër |
| frak, | slipjas |
| fruntsjele | rimpelen |
| G | |
| gaard | tuin |
| gaasj | hees |
| gaegend | streek |
| gaelguutsj | geelgors |
| gaerd | staak |
| gaesj | gerst |
| gaffel | riek |
| gaodmaelder | wielewaal |
| gaodsalder | aalmoes |
| garetig | geprikkeld |
| gats | steeg |
| gebiere | reageren |
| gechte | snakken |
| gedeuns | gedoe |
| gehing | hengsel |
| gelènder | leuning |
| gelènk | gewricht |
| gelle | kopen |
| gelpsj | weelderig |
| gemaak | kamer |
| gemorks | inspanning |
| gemuutlig | gezellig |
| genau | precies |
| genèke | wagen |
| geniek | nek |
| gepaesjkutteld | opgelaten |
| gepèk | bagage |
| gerfkamer | sacristie |
| gesjèf | winkel |
| gesjeid | gelukkig |
| gesjier | gereedschap |
| gesjpan | kozijn |
| gesjpèns | spook |
| gesjprieëkelik | spraakzaam |
| get | iets |
| geviefd | slim |
| gewaere | begaan |
| gewan | veld |
| gewènde | gewoonte |
| gezèt | krant |
| gezòks | gepeupel |
| ginster | brem |
| göt | goot |
| graaf | greppel |
| gratsjele | klauteren |
| grel | gif |
| grellig | hevig |
| greunvink | groenling |
| grieëmele | meesmuilen |
| grielache | grijnzen |
| griene | huilen |
| grieniezer | huilebalk |
| gris | kolengruis |
| groffesnaegel | kruidnagels |
| groffiaot | anjelier |
| grooment | herfstgras |
| gruul | beker |
| gruutsj | trots |
| H | |
| haaksj | aks |
| haam | juk |
| haekele | haken |
| hael | genezen |
| haem | thuis |
| hamfel | handvol |
| hampeleman | hansworst |
| haneklauw | boterbloem |
| haofe | heerboer |
| haofgehange | sloddervos |
| häöfig | overvloedig |
| haofsjeit | helft |
| haol | hongerig |
| häör | sukkel |
| häöre | horens |
| häörepaerd | sukkel |
| häösj | kalm |
| häösje | handschoenen |
| haoze | kousen |
| hare | scherpen |
| hareine | grenzen |
| harinkele | struikelen |
| harre | hersens |
| haspele | klungelen |
| hazegerf | duizendblad |
| heisje | heten |
| heivesj | huiswaarts |
| heivink | kneu |
| heksel | gehakt stro |
| helle | doen |
| helpe | bretels |
| hervel | hoop |
| hets | hitte |
| hieëp | bijl |
| hiep | tik |
| hinne | kippen |
| hinnes | kippenhok |
| hoddel | prul |
| hoddelaer | klungelaar |
| hoddele | klungelen |
| hoeëmes | hoogmis |
| hoeëvaard | hoogmoed |
| hoemel | donder |
| hoemelskroed | leverkruid |
| hoep | hop (vogel) |
| hoeperank | hop (plant) |
| hoeshèllisje | huishoudster |
| höffe | gist |
| höltje | houtje |
| höluëvertröl | halsoverkop |
| hornoks | stommerik |
| huëge | ophogen |
| huij | hooi |
| huije | hoeden |
| huipel | kopkussen |
| humme | hemd |
| hutje | zielenpoot |
| huuj | vandaag |
| huuldertuulder | vlier |
| huuske | toilet |
| huve | kleiknikkers |
| I | |
| ieëleng | ellende |
| isjneure | inrijgen |
| J | |
| jieëmere | weeklagen |
| joedasse | plagen |
| joeks | lol |
| joenke | janken |
| junkerkes | duizendschoon |
| K | |
| kaanjel | dakgoot |
| kaeël | vent |
| kaeke | schreeuwen |
| kaer | pit |
| kaere | bezemen |
| kalebas | damestas |
| kallaasj | schreeuwlelijk |
| kalle | praten |
| kamasje | scheenbeschermers |
| kammezaol | gilet |
| kammezaole | afranselen |
| kanadas | populier |
| kaoëd | boos |
| kaoëre | proeven |
| käölder | mijnwerker |
| kaolik | nauwelijks |
| käöre | aaien |
| kaorewaof | hamster |
| kaotselebaotsj | kopjeduikelen |
| kappes | witte kool |
| karwats | zweep |
| katsjele | snipperen |
| kauw | kooi |
| keel | overall |
| kelle | verkillen |
| kemau | moed |
| kemies | douanier |
| keskenade | aanstellerij |
| ketje | ijsglijden |
| keus | slokop |
| kezèm | loon |
| kiebel | bak |
| kieësj | kers |
| kiesje | sissen |
| kietsj | klokhuis |
| kirkef | begraafplaats |
| kirkesjlutel | sleutelbloem |
| klam | wasknijper |
| klammotte | kleren |
| klatsje | klappen |
| klatsjoeël | zweepeinde |
| kleijaasj | kleding |
| klènjere | kleven |
| klieë | klaver |
| kloeëte | bedriegen |
| kloemel | onding |
| kloemelaer | prutser |
| kloester | hangslot |
| kloetsj | slok |
| klook | sjiek |
| klöppe | vechten |
| klute | leemballen |
| knaeë | kneden |
| knaoë | brok |
| knaoëk | been |
| knauwele | kauwen |
| knebbele | kibbelen |
| knepke | stuiver |
| kniep | zakmes |
| knipse | fotograferen |
| knoeësj | kraakbeen |
| knoeëtere | mopperen |
| knoeëtsje | knoeien |
| knoevele | knuffelen |
| knötsj | hoofd |
| koeëlef | groentetuin |
| koeësj | korst |
| koekerèl | tol |
| koekverberge | verstoppertje spelen |
| koel | mijn |
| koelkop | kikkervisje |
| koeraasj | moed |
| koet | snot |
| koetenellis | snotneus |
| kollebloom | klaproos |
| kompenie | gezelschap |
| komplemènte | groeten |
| kophaot | stumpert |
| kössetieëk | sloop |
| krammes | kramsvogel |
| krank | ziek |
| kräötsj | ukkepuk |
| krats | schram |
| kratse | krabben |
| krauw | gepeupel |
| krauwel | dreumes |
| kreeg | oorlog |
| kreem | zeug |
| kreije | sintels |
| krek | precies |
| krengkde | ziekte |
| krengkelich | ziekelijk |
| kristeliere | vermanen |
| kroddel | pad |
| kroeësjele | kruisbessen |
| kroeëte | bieten |
| kroekesjtok | dreumes |
| kroenekraan | kraanvogel |
| kroetwösj | veldboeket |
| kroewe | wieden |
| krollemol | gestoofde appel |
| küffe | poetsbakken |
| kuje | kauwen |
| kül | stok |
| kulle | misleiden, foppen |
| kume | kreunen |
| kundige | opzeggen (van baan) |
| kuntje | wanbetaler |
| küsj | varken |
| kuumsjottel | klager |
| kwabbel | uitstulping |
| kwaele | afbeulen |
| kwaer | overdwars |
| kwaerte | eelt |
| kwakkert | kikker |
| kwansies | voor de schijn |
| kwatsj | flauwekul |
| kwetsje | kneuzen |
| kwieëk | onkruid |
| kwieke | gillen |
| kwiezel | doetje |
| kwispel | handveger |
| L | |
| labeure | werken |
| lachdoef | tortelduif |
| laen | leuning |
| lamaeker | zeurkous |
| lamentére | zeuren |
| laoëk | gat |
| läöf | hoedrand |
| laok | prei |
| läöris | slungel |
| läöt | peul |
| lapsjwans | lafaard |
| latei | vensterdorpel |
| lauwman | nietsnut |
| leezaot | lijnzaad |
| leihertig | emotioneel |
| leiwater | speeksel |
| lèmmele | rekken |
| lepsje | slurpen |
| lies | zachtjes |
| lietsje | werpspel met centen |
| lievend | linnengoed |
| lillieje | lelie |
| linge | lendenen |
| lingelaam | gammel |
| löbbes | goedzak |
| loeës | slim |
| loemel | vod |
| loemelekrieëmer | voddenman |
| loesj | guur |
| loestig | vrolijk |
| loetsj | speen |
| loetsje | zuigen |
| losj | lis |
| luch | olielamp |
| luë | solderen |
| luëter | zeepsop |
| luëze | lozen |
| M | |
| maat | werkster |
| maelder | merel |
| mangel | mand |
| mantoer | kostuum |
| maole | tekenen |
| marbel | knikker |
| menta | pepermunt |
| mentenére | zich rechtvaardigen |
| mèrkef | gaai |
| meroeëde | uitgeput |
| mesnaat | kletsnat |
| meug | moe |
| mieëke | mekkeren |
| mieër | vogelmuur |
| mieëtsje | pruilen |
| miemekètje | wilgenbloei |
| miemele | zeuren |
| miemele | rode bessen |
| miesje | mengen |
| miesjmasj | allegaartje |
| miet | mijt |
| millesien | medicijn |
| mismood | neerslachtigheid |
| misval | miskraam |
| moekefoek | surrogaat |
| moel | mond |
| moele | kletsen |
| moelejan | kletswijf |
| moer | wortel |
| moete | ruien |
| moetse | chicaneren |
| moeze | snuffelen |
| möl | stof |
| molmoes | woelmuis |
| mommegezich | masker |
| moor | waterketel |
| moorzieëlig | moederziel |
| mouthuëvel | molshoop |
| muuëlder | molenaar |
| muulke | kusje, zoen |
| N | |
| nagel | spijker |
| naober | buurman |
| naodenoon | namiddag |
| naodgare | beslissing |
| naohuëre | informeren |
| naolieësig | slordig |
| neij | zuinig |
| nieë | naaien |
| nieërölke | garenklos |
| nieëtel | brandnetel |
| niene | drinken |
| nirgele | herkauwen |
| noeëtref | nauwelijks |
| noekele | zuigen |
| nondejuuke | vlinderdasje |
| nöt | vies |
| notse | baten |
| nuëtelig | geprikkeld |
| O | |
| obsjtendig | opstandig |
| oer | horloge |
| oetruffele | uitrafelen |
| omhuëre zich | informeren |
| omp | oneven |
| ongebierd | onbehouwen |
| ongehoebeld | onbeschaafd |
| ongeregeerd | slordig |
| ongesiever | ongedierte |
| onnöt | viezerik |
| opsjwense | ophitsen |
| opveure zich | gedragen |
| orbel | aardbei |
| ordentelik | netjes |
| orte | etensresten |
| P | |
| paat | peettante |
| paesje | duwen |
| paesjserèi | paardezuring |
| paeter | peetoom |
| papemötsj | kardinaalsmuts |
| parleie | praten |
| patieële | kommen |
| patsj | pet |
| pave | knallen |
| pepieter | lessenaar |
| persere | haasten |
| peume | knudde |
| pfenningfötser | gierigaard |
| pieëpeL | vlinder |
| pieëtsj | perzik |
| pienzele | verven |
| piering | regenworm |
| piesjewiete | fluisteren |
| piezele | slaan |
| piezelwerk | klungelwerk |
| pint | parelhoen |
| pispötje | haagwinde |
| pitsjblaor | bloedblaar |
| pitsje | drinken |
| pitsjlamp | zaklantaarn |
| pitsjtang | (k)nijptang |
| plaarmoes | vleermuis |
| plak | omslagdoek |
| plaoge zich | ijveren |
| platse | barsten |
| pletske | koekje |
| plieëstere | stukadoren |
| plump | wimper |
| poeëze | rusten |
| poekel | rug, bochel |
| poem | moe |
| poes | pluim |
| poet | blaag |
| poetes | balkenbrij |
| poetik | viezigheid |
| pöl | jonge hen |
| pompesjtae | gootsteen |
| pompetang | waterpomptang |
| pool | vijver |
| pöthaam | juk (voor emmer) |
| pratsj | modder |
| prengel | knuppel |
| priej | kreng |
| prikke | vangen |
| proetsje | pochen |
| pruëgele | slaan |
| pungel | buidel |
| pungele | dragen |
| punger | unster |
| pupsj | oogvuil |
| R | |
| raeke | harken |
| raekeliezer | pook |
| raep | hoepel |
| ram | helemaal |
| rammenassegek | knettergek |
| raochele | oppoken |
| raof | wondkorst |
| raozetig | razend |
| rauwele | kniesoren |
| razele | rillen |
| redauw | herrie |
| redong | tulband (van gebak) |
| reindesjknüp | boerenwormkruid |
| reitse | bekoren |
| remtempe | herrieschoppen |
| reube | knollen |
| reur | pijp |
| reutsj | perzikkruid |
| richtig | juist |
| rieët | scheur |
| rief | goedgeefs |
| riezer | (bone)staken |
| rin | goot |
| ringelaote | reine claude |
| roebel | roffel |
| roepe | rukken |
| roesje | ruisen |
| roetsje | glijden |
| roevros | rijp |
| röksjtrank | ruggenwervel |
| röls | stoomwals |
| rölse | woelen |
| röpsje | boeren |
| rötsj | gulp |
| rouw | rust |
| ruzele | ruien |
| S | |
| saer | sedert, sinds |
| sakkerloot | verdomd |
| septiel | tenger |
| serèl | zuring |
| siebele | motregenen |
| sielinder | hoge hoed |
| sintjansbloom | margriet |
| sjaap | la(de) |
| sjaasj | scheermes |
| sjaasmoel | tandeloos |
| sjachelaer | pingelaar |
| sjaed | scheidslijn |
| sjaeëd | pech |
| sjaemte | schaamte |
| sjalle | klinken |
| sjamp | spot |
| sjangelere | beschadigen |
| sjangig | verkwistend |
| sjanse | takkenbossen |
| sjaoëf | baar |
| sjaoët | la |
| sjaot | schuld |
| sjaoter | grapjas |
| sjäöves | rare |
| sjapevaeger | dief |
| sjarminkel | misbaksel |
| sjebbig | sjofel |
| sjek | grijze duif |
| sjelme | misdadigers |
| sjendèrm | agent |
| sjepèng | spitskool |
| sjetse | hoogachten |
| sjiapsjwans | slappeling |
| sjieëm | schaduw |
| sjieëper | herder |
| sjiek | kauwtabak |
| sjiepsjap | troep |
| sjikke | zenden |
| sjildje | prentje |
| sjinaos | vlegel |
| sjink | ham |
| sjinne | inspannen |
| sjlaag | til |
| sjlaeg | luiken |
| sjlam | kolenslik |
| sjlauw | slim |
| sjledder | kletsmajoor |
| sjlei | slee |
| sjlieps | das |
| sjloeb | pantoffel |
| sjloeke | snoepen |
| sjloes | jaloers, afgunstig |
| sjmauer | boterham |
| sjmeel | grashalm |
| sjmetsje | smakken |
| sjmik | zweep |
| sjmoutwurmke | O.L.Heersbeestje |
| sjnappe | vangen |
| sjnebbel | haaibaai |
| sjnepke | koopje |
| sjneure | hardlopen |
| sjniejder | kleermaker |
| sjnirke | schroeien |
| sjnoeve | snuiten |
| sjnoor | touw |
| sjnuiter | kwajongen |
| sjnuits | snor |
| sjob | berging |
| sjoel | bui |
| sjoemele | rommelen in marge |
| sjoepkar | kruiwagen |
| sjoere | schuren |
| sjoester | schoenmaker |
| sjoestere | klungelen |
| sjoevere | rillen |
| sjoew | schuw |
| sjokkel | schommel |
| sjolk | schort |
| sjoonsreem | veter |
| sjörge | sjouwen |
| sjörrigskar | open kruiwagen |
| sjottelsplak | vaatdoek |
| sjouw | grendel |
| sjouwevaegerke | zwarte roodstaart |
| sjpang | veiligheidsspeld |
| sjpas | pret |
| sjpeule | afwassen |
| sjpieën | spaanhout |
| sjpies | specie |
| sjpikkelére | spieden |
| sjpin | trapruimte |
| sjpinnegewaef | web |
| sjpool | spinnewiel |
| sjpraot | sport (van ladder) |
| sjpräöt | gieter |
| sjpregietse | streken |
| sjpregietsemaeker | kunstenmaker |
| sjproet | stek |
| sjprunk | afstapje |
| sjrabbe | schrapen |
| sjraeg | schuin |
| sjräöm | strepen |
| sjrapnèl | spichtige vrouw |
| sjrauw | lelijk |
| sjravele | ploeteren |
| sjrieëkieëkel | sleedoorn |
| sjroet | kalkoen |
| sjrot | puin |
| sjtachelverke | egel |
| sjtampe | schoppen |
| sjtaune | verbazen |
| sjtendig | voortdurend |
| sjtens | opschepper |
| sjtichele | hakketakken |
| sjtieëgel | doorgang |
| sjtieëvele | laarzen |
| sjtiefte | weglopen |
| sjtiepe | stutten |
| sjtieve | opjutten |
| sjtikker | staafijzer |
| sjtoeëtvoeëgel | grijpvogel |
| sjtoef | stoot |
| sjtoek | schok |
| sjtoemel | peuk |
| sjtond | uur |
| sjtorkel | stronk |
| sjtrabant | kwajongen |
| sjtrang | sterk |
| sjtrank | angst |
| sjträöp | plens |
| sjträöpe | stropen |
| sjtrapatse | kwajongensstreken |
| sjtrieje | twisten |
| sjtrietse | gappen |
| sjtrikke | breien |
| sjtroef | kuif |
| sjtröp | strik |
| sjtuëke | stoken |
| sjtumpel | tafelpoot |
| sjtupe | stuipen |
| sjtute | pochen |
| sjuëtig | toegeeflijk |
| sjuiter | val |
| sjuje | schuwen |
| sjwaam | rook |
| sjwaas | zwoerd |
| sjwaegel | lucifer |
| sjwans | staart |
| sjwarbel | zwaluw |
| sjwiek | dansvloer |
| sjwieps | tik |
| subbedeüs | goedzak |
| swek | doel |
| T | |
| taats | oudwijf |
| takke | schelden |
| tankeldraod | prikkeldraad |
| täöt | melkbus |
| täötel | tuit |
| tapere | klungelen |
| tapesére | behangen |
| tar | teer |
| telder | eetbord |
| temptere | plagen |
| tepieët | behang |
| teppich | vloerkleed |
| tèrf | tarwe |
| tesjeplak | zakdoek |
| tieëg | taai |
| tieëk | buffet |
| tien | kuip |
| tob | emmer |
| toefele | sloffen |
| toefes | duivenhok |
| toepes | zonderling |
| toepnaas | wipneus |
| toert | linzenvlaai |
| toervele | kuieren |
| toesj | dronk |
| toesje | ruilen |
| toet | claxon |
| trampele | kuieren |
| traochele | rijgen |
| träöt | trompet |
| trob | boel |
| trompe | luiden |
| tump | uiteinde |
| tuuëlder | scharnier |
| tuut | zak |
| U | |
| uëverleeeh | bovenlicht |
| uëverlief | onderhemd |
| ummer | altijd |
| unger | middagslaap |
| uurtje | treefje |
| V | |
| vaam | draad |
| vaan | vlag |
| vaeke | poortje |
| vaeme | inlussen |
| vaerdig | klaar |
| vauwer | hek |
| vazel | minnetjes |
| veldhin | patrijs |
| veloer | fluweel |
| verdauwe | verkroppen |
| verdoeë zich | vergissen |
| verduutsje | verduidelijken |
| vergrabbele | vergalopperen |
| verklietsje | verkwisten |
| verknauze | verduren |
| vernäöke | misleiden |
| vernaolieësige | verwaarlozen |
| verordenére | voorschrijven |
| verpasse | missen |
| verrinnewére | beschadigen |
| versjèt | vork |
| versjlakt | uitgebloeid |
| versjnoept | verkouden |
| versjtaeke | verstoppen |
| versjtoeke | verzwakken |
| versoppe | meppen |
| vertraeë zich | wandelen |
| vertuzeld | duizelig |
| verviere zich | schrikken |
| verzauwe | bevuilen |
| vieëdeloeëre | kwartier |
| vieësj | nokpan |
| vieësjbraeëd | boeiboord |
| vläög | oplawaai |
| voel | lui |
| voele | rotten |
| voelèntsere | luiere |
| voes | verschoten |
| votlaok | lafaard |
| vraatsjelaer | draaitol |
| vrattel | wrat |
| vrech | brutaal |
| vreumes | vroegmis |
| vreutele | wroeten |
| vrieë | taai |
| vroeë | blij |
| vrommesj | vrouw |
| vunkele | vuurtje stoken |
| vunkelhaot | aanmaakhout |
| vuuërsjneppig | bijdehand |
| vuuërsjoes | voorschot |
| vuuërwietsig | voorbarig |
| vuur | bunzing |
| vuurvleeg | glimworm |
| W | |
| waalmood | overmoed |
| waar | boodschappen |
| waemeske | vestje |
| waenjerik | woerd |
| waesj | koppig |
| waesjdriever | dwarsligger |
| wagkele | zwalken |
| wagkelig | wankel |
| waove | uitsloven |
| waterhin | waterhoen |
| watsj | klap |
| wauwele | leuteren |
| week | lont |
| weijebiumke | madeliefje |
| wek | witbrood |
| wèl | wals |
| weus | groots |
| wich | baby |
| wieë | pijn |
| wieër | vijver |
| wieërt | kastelein |
| wieësvrouw | vroedvrouw |
| wiej | wilg |
| wieks | schoensmeer |
| wientepke | roodstaart |
| wiets | mop |
| wietske | twijg |
| willekervel | fluitenkruid |
| wingel | verband |
| winje | waaien |
| winke | zwaaien |
| winsjele | draaien |
| wirvel | draaihek |
| witvrauw | weduwe |
| wolber | bosbes |
| wölleboeën | tuinboon |
| wösj | bos |
| wringel | waspers |
| wuler | uitslover |
| wusje | vegen |
| Z | |
| zael | touw |
| zaem | stroop |
| zaesel | graszeis |
| zaof | zalf |
| zauwele | motregen |
| zeek | schaafwond |
| zemp | herik |
| zich | korenzeis |
| zieë | zaaien |
| zieër | snel |
| ziej | vergiet |
| ziepe | druipen |
| zoepe | zuipen |
| zoerbrenne | maagzuur |
| zoermilk | paardebloem |
| zoermoos | zuurkooi |
| zökkezeumer | treuzelaar |
| zouw | zwijn |
| zuëmere | sprokkelen |
| zuijele | treuzelen |
| zül | priem |
| zungele | tintelen |
Sjpraekwuuërd
Spreekwoorden – Sjpraekwuuërd
| Dich oeroet make. | Maken dat je weg komt. |
| Mit häöm höbste neet aldaag aovend. | Hij is niet de makkelijkste. |
| Hae haat zich de eier gesjtoekt. | Hij heeft zijn neus gestoten. |
| Sjpits op sjpits en vot op vot. | Schoenmaker blijf bij je leest. |
| Vruij dich neet op ongekaokde eier. | Verkoop de huid niet voor de beer geschoten is. |
| Kavènt of geine kavènt, ich wil ein kavrouw. | Kost wat kost je zin willen hebben. |
| Dat gong mit ach en krach. | Dat was op het nippertje. |
| Doe mos dich ‘ns opnuuj laote sjtrikke. | Je bent niet goed wijs. |
| Vuuër ’t sjterve hoofste dich neet te melde. | Alles komt vanzelf. |
| Hae haat zich de häöre aafgesjtoeëte. | Hij is door schade en schande wijs geworden. |
| Va dèm kinste dich ’n sjtök aafsjnieë. | Aan hem kun je een voorbeeld nemen. |
| Auwe klaore hilt d’r miensj op jaore. | Een borreltje op zijn tijd is gezond. |
| Driej batse is angerhaof vot. | Dat spreekt vanzelf. |
| D’r duvel sjiet op d’r grotste haop. | Hij heeft altijd geluk. |
| Hae gaet biej d’r duvel i de kristelier. | Hij doet aan God noch gebod. |
| Doe kins mich d’r poekel op. | Je kunt me gestolen worden. |
| Hae is haoël pis onger de enn. | Hij is uitgehongerd. |
| Dat hingt nog i wiej zek. | Dat is nog onzeker. |
| Ze hange wie klet aanaen. | Ze zijn dik bevriend. |
| Aa d’r baoëm gao. | Voor de gek houden. |
| Zich ’n brieëm doer g’n vot trekke. | Gierig zijn. |
| Vuuër de vot houwe. | Slordig zijn. |
| Woe Oos Leeve Hieër ’n kirk boewt äöpent d’r duvel ’n heiligehuuske. | Goed en kwaad liggen kort bij elkaar. |
| Dèm gaet de moel wie ein aendevot. | Hij is een kletsmajoor. |
| Zich aa g’n vot veule. | Op de koffie komen. |
| Van alle watere gewèsje. | Door de wol geverfd. |
| Water i de göt sjödde. | Water naar de zee dragen. |
| Went sjtront mes waert lieët hae zich vare. | Als niet komt tot iet kent iet zichzelve niet. |
| Dao gont auw sjure weer va brenne. | Als oudere heer jonge griet ziet. |
| Hae haat d’r paplaepel neergelag. | Hij is gestorven. |
| D’r zit ‘nne vraeme haan op ’t toefes. | Die vrouw is haar man ontrouw. |
| Zich d’r kaetel sjoere. | Alles eerlijk opbiechten. |
| Doe mos d’r vos neet in ’t hinnes sjlete. | Je moet de kat niet op ’t spek binden. |
| Dèm kinste huuj ’n kòw en marge ’n paerd gaeve, da daogt ’t nog neet. | Hij is erg ondankbaar. |
| Het is mer ’n sjtruverke. | Het duurt niet lang. |
| Het is waer vuuër ’n lang sjnoeëterbel en ’n klaen pismenke. | Het is bitter koud. |
| Ze haat va baove bont, van onger sjtront. | Ze doet erg uit de hoogte. |
| Me mot zich rekke nao de dekke. | Men moet zich aanpassen. |
| Hae is mer ’n voes hoeëger es ’n verke. | Hij is klein van stuk. |
| Hae hulp dich van ’t bed op ’t sjtruë. | Hij maakt ’t nog erger. |
| Twelf eier, dartieën kuuksjkes. | Dat is een meevaller. |
| Ouch pesjtoer daet gein twieë messe vuuër ein geld. | Je moet je niet als gek laten gebruiken. |
| De muële maalt sjlech. | Hij heeft ’n slecht gebit. |
| Dao is ’t dek gowe vriedig. | Zij hebben het niet breed. |
| Dae zal va mien geld gein kuulkes pisse. | Ik laat geen misbruik van me maken. |
| Doe mos de sjmauere neet va twieë kante sjmieëre. | Overdaad schaadt. |
| Hae dabt zich woe hae geine juuëk haat. | Hij zoekt spijkers op laag water. |
| Auw besseme kaere de heuksjkes. | Oudere mensen geven vaak goede raad. |
| Hae haat gaer vraem sjpek. | Hij gaat graag naar de vrouwtjes. |
| Alle hegke höbbe hun mösje. | Niemand is volmaakt. |
| Hae kumt mit zaot es ’t ei op is. | Dat is mosterd na de maaltijd. |
| Ein vet verke de vot sjmiere. | Zoete broodjes bakken. |
| Groeëte luuj, mer klaen leechte. | Zij zijn niet zo slim. |
| Boere en verkes waere knoeëterentaere vet. | Boeren klagen altijd. |
| Es ’t pap raegent moste de patieële boete zette. | Je moet het ijzer smeden als het heet is. |
| Dao ligkt gein sjtruësjpier sjaef. | Daar is het erg netjes. |
| Neet uëveral woe de vaan oethingt is ’t kirmes. | Het is niet alles goud wat er blinkt. |
| D’r boer wit waal wat de botter kost. | Goed op de hoogte zijn. |
| In ’n sjlech dörp is ’t noeëts kirmes. | Je moet geen zwartkijker zijn. |
| Wae es aezel gebaore is zal noeëts es paerd sjterve. | Een dubbeltje wordt nooit een kwartje. |
| Hae is nog sjtommer es ’t paerd va Christus en dat waor al ‘nne aezel. | Hij is oerdom. |
| Ze trekke ein zael. | Dat is twee handen op één buik. |
| Jieëkerein ziene sjmaak zag ’t verke en vroot sjtront. | Over smaak valt niet te twisten. |
| Hae vieërt op de veiling. | Hij heeft geen tanden meer. |
| Dae lekt d’r dörpel nog aaf es ’n kepotte priej drop haat gelaege. | Hij is erg gierig. |
| Hae puunt kows vot doer ’n däöre hegk. | Ergens alles voor over hebben. |
| Hae kan ziene sjtoffekraom ipakke. | Het lukt hem niet. |
| Dem is ‘nne haan mit ‘nne hood nog good. | Hij kijkt niet zo nauw. |
| Hiej höbbe ze de sjiere gesjlieëpe. | Het is hier erg duur. |
| Die sjiete neet vuuër twelf oere. | Die zijn erg uitgekiend. |
| Die haat dem get aa de huuf gedao. | Ze heeft hem leed aangedaan. |
| Huui puun en lek, mörge knöppel en sjtek. | Ondankbaar zijn. |
| Laot kaord aaf. | Kom nu maar op. |
| Hiej höbble ze de nuuët gehouwe. | Hier weten ze de prijs. |
| Wie auwer d’r bok wie sjtiever ’t haor. | Op de oude dag wordt men lastiger. |